Abstractie is één van de redenen waarom we onze consumptiepatronen amper in vraag stellen. We denken weinig na over de oorsprong van gebruiksvoorwerpen. We zijn het erg normaal gaan vinden dat we goederen kunnen kopen en gebruiken, en dat ze beschikbaar zijn in honderd en één verschillende uitvoeringen. Het productieproces gebeurt ver van ons bed, letterlijk en figuurlijk. Productie vindt plaats in vele verschillende stappen, die dan nog eens verdeeld worden over verschillende fabrieken en landen. Zo wordt de productiefase sterk geabstraheerd van de zaken die we in de winkel kopen.

Winkelrekken zijn gevuld met anonieme producten, gemaakt door anonieme werkkrachten. We kunnen ons amper voorstellen door hoeveel handen onze nieuwe T-shirt of onze nieuwe zetel is gegaan vooraleer we hem kopen. Meestal krijgen we als koper enkel een label of etiket mee met hierop een summiere samenvatting over de samenstelling en het land van fabricage. Het blijft erg vaag. Ergens weten we het wel: een groot deel van de producten die we kopen zijn niet gemaakt onder de meest aangename en milieuvriendelijke omstandigheden. Maar deze gedachte onderdrukken we al dan niet bewust.

Kwesties zoals de opwarming van de aarde, plastic soup, structurele ongelijkheid of kansarmoede zijn buitengewoon complex. De schaal en impact van deze kwesties groeien constant. Ze nemen een soort van meta-dimensie aan. Als we ons verdiepen in deze materie worden we al snel gedemotiveerd. Zoeken naar oplossingen of verandering teweeg brengen; er lijkt geen beginnen aan. We kunnen als individu onmogelijk elk probleem oplossen en goed doen op alle vlakken. Maar we kunnen wel op onze eigen kleine, individuele schaal streven naar een positieve impact. Bijvoorbeeld door bewust te consumeren. We moeten zelf onze prioriteiten stellen, de redenen bepalen waarom we iets al dan niet kopen en wat we belangrijk vinden. Deze mentaliteitswijziging kan wel degelijk een impact hebben. Is het niet de som van al deze kleine acties en inspanningen die de katalysator is voor positieve veranderingen?

Geschreven door Heike Dobbelaere — december 2020